Korona, covid19 adını duymaktan gına geldi artık. Kanser zaten milli bir hastalık olmuş, tansiyon şeker hepimize zimmetli. Bedeni arızalardan kaynaklı rahatsızlıklar ile harici virüs bakteri yoluyla sâri yani bulaşıcı vakalarla dost hayatı yaşıyoruz. Bunlarla ilgili haberler ve tartışma programları sayesinde uzmanlara laf yetiştirecek derecede de malumat sahibiyiz. Çok bilen bir toplum seviyesindeyiz maşallah.

Ben bu yazımda sanki biraz da bende görülmeye başlayan bedeni, cismi olmayan bir hastalıktan bahsedeyim. Öyle ki insanlık tarihi kadar eski ve yaşıt bir vaka. Tefahür meyli, fahirlenmeye yol bulma kısaca övünme hastalığı. Padişah bile olsa;

“Mağrur olma padişahım, senden büyük Allah var!”  İbrahim Tatlıses’in sesinden dinlediğim uzun havada da yer alan;

“Yaradan var
Yeri göğü yaradan var,
Mağrurlanma padişahım
Seni de benim gibi yaradan var!  

Yersiz gurura ardından kibire götüren bir hastalık.  Övünmenin gurura bir başkasını küçük görmeye taşıdığını dile getirir de bu türküyle; övünülenin övünene ait olmadığını bir yanık bir seda ile kulağımıza küpe diye astırır.

Tefahür meyli, övünme isteği biraz da “öz güven noksanlığının,  ben de varım kaygısının “ yansımasıdır. Bunun başka bir ciheti var ki ‘ya vardır övünürsün, ya da yoktur övünmek için var yolunu ararsın.’  Bu daha sıkıntılı bir durumdur. Kendinden bahsettirebilme, söz ve davranışlarında takdir edilme arayışı, beğeni arzusu akıl almaz yollara tevessül ettirir.  Abartılı söz, davranışlara sürükler “görüntü vermek istediği pencereye” varamadan düşer de kafasını yardırır. Bir insan olduğundan neden farklı davranır; sosyal ve ruhsal/psikolojik açıdan hangi alanda mevzi kazanmak/söz sahibi olmak/at oynatmak için kendi liyakat ve ehliyetine bakmaz? Oysa meşru yollarla varılamayan menzil için kurnaz tedbirlerle ulaşılmaz sahibini mazur göstermez.  Tilki kurt postunu sever ancak girse de kurt postuna, tilkiliğindendir. 

Faziletli, kâmil bir insan kendisine ‘ gavs-ül vasilin, kutbü-l ârifin süsü’  vermez. Sahip olmadığı davulun tokmağını çalmaz. Bugünkü moda tabirle kendini akîl adam sınıfına koyup uçmuş aklıyla, meçhul bilinmez hikmetiyle maskara  olmaz.

Günümüz insanı sevk ve idare etmeyi sever lâkin sevk ve idareye gelmez. Sözü geçsin, hükmü olsun ister. Oysa ham olanın yanmadan pişmeyeceğini, pişmeden olmayacağını hesap etmez. Ham adamın her işinin çiğ düşeceğini anlamaz. Nerde, nasıl pişeceğini bilmek de önemli. Köroğlu olmak için kalkıp baban gözünü kör edersen, Köroğlu değil körün oğlu olursun.

Hayat bir örs, kaderden çekiçle tecrübenin ateşiyle dövülmedikçe çelikten bir irade, anlayış idrak ortaya çıkar mı?

“Bâlâ bir kametin olsa zürafada da var. “ demişler. Netice olarak aklını, ruhunu, vicdanını bir terbiye siteminden geçirip olgunlaştırmak gerekir. Liyakatli bir hal üzre olmayanın sözü senet sayılmaz.

Sosyal medyayı aktif kullanıp, boy göstermeye çalıştığımızdan tefahüre kaydığımız, övünmeye, olanı olmayanı var gösterme meylimiz oluyor. Her belirli gün ve hafta için bir resmimiz, kulağa hoş gelen bir sözümüz vardır. Bir de bunları halk teveccühüne dayalı geleceğe yatırım için basamak yapma gereği duyuluyorsa artık suni bir tekellüfe maruz bir keyfiyet endam aynasında görünür ki artık kimse de bunu yemiyor.

İhlâs esastır olursa sen de hal

İhlâsa ihlâs götürmez muhal.